Schades aan schilderijen door een verkeerde inlijsting
Het goed inlijsten van een schilderij voorkomt schade. De methode waarop een schilderij is ingelijst en de staat van de inlijsting bepalen of het schilderij in verloop van tijd beschadigingen zal oplopen. Deze beschadigingen kunnen variëren van lichte lijstrandbeschadigingen tot het barsten van een paneel. Uitgebreide informatie over de nieuwe methode van inlijsten is hier te vinden.
Voorbeelden van schade door oude inlijstmethoden:
Van oudsher worden schilderijen ingelijst met spijkers rondom. Een inlijsting met spijkers is echter zeer onstabiel. Spijkers roesten, gaan los zitten of vallen uit het spijkergat. De methode van inlijsten met spijkers geeft zeker bij panelen een groot risico. Bij veranderingen in de relatieve luchtvochtigheid kunnen, door de werking van hout, te grote spanningen in het paneel ontstaan waardoor deze barst of zelfs breekt. De vullingen van de gelijmde naden van paneeldelen kunnen barsten en de verlijming kan losbreken. Door het ontbreken van vilt in de lijstsponning kunnen beschadigingen aan de vernis- en de verflaag ontstaan.
Lijstrandbeschadigingen door bewegingen van het paneel in de sponning van de lijst. De vernis- en verflaag worden door het harde en vaak ruwe sponninghout geschuurd.
Voorbeeld van een paneelbarst veroorzaakt door een te strakke inlijsting in combinatie met een fluctuerende luchtvochtigheid.
Vuil dat tussen raam en doek terecht komt kan deformaties en moeten veroorzaken die ook aan de voorzijde van het schilderij zichtbaar worden.
De linkerzijde van dit doek is aan de achterkant over een lange periode onder invloed geweest van sterke wisselingen van de relatieve luchtvochtigheid waardoor deze ernstig is gecraqueleerd en gedeformeerd. Aan de rechterzijde zorgt het houten raam waarop het doek gemonteerd is voor een klimaatbuffer.
Door fluctuaties van de relatieve luchtvochtigheid kan ter hoogte van de binnenrand van het raam een spieraammoet ontstaan. Dit ontstaan niet alleen bij oude schilderijen maar ook bij hedendaagse kunst, zoals het schilderij op de foto.
Het disfunctioneren en smetten van roestende voor inlijsting bedoelde stalen beugels.
Zonder achterkantbescherming komt er vuil tussen het spieraam en het doek. Dennennaalden worden veelal aangetroffen.
Een achterkantbescherming voorkomt mechanische beschadigingen aan het doek vanaf de achterzijde. De foto toont losgebarsten en opstaande schilferingen van de verflaag doordat iets tegen de achterzijde van het doek gekrast heeft.
