Restauratie en conservering

Bij restauratie en conservering gaan wij in eerste instantie van het schilderij uit: wat is er met het object aan de hand en wat kan er aan gedaan worden zonder de intrinsieke waarde van het schilderij aan te tasten. Natuurlijk houden we ook rekening met de wensen en financiële mogelijkheden van de opdrachtgever; dit alles in overeenstemming met de oplossingen die wij kunnen bieden.
Wij hebben ervaring met het werken voor particulieren, musea en andere instellingen. De objecten die wij behandelen zijn schilderijen (doek, paneel, metaal, glas enz.), gepolychromeerde objecten, geschilderde behangsels, plafondschilderingen en schilderingen op vaandels. Zie onderstaande voorbeelden.

Na het bekijken van het ter restauratie aangeboden schilderij of beschilderd object, op het atelier of op locatie, besluiten we samen met u wat het beste is om te doen. Dit kunnen meerdere opties zijn die bepaald worden door de complexiteit van het kunstwerk en de wensen van u als eigenaar. Elk kunstwerk is uniek door de samenstelling, de restauratiegeschiedenis en de invloed van omgevingsfactoren waardoor kleine of grote ingrepen noodzakelijk zijn voor het behoud en kleine of grote ingrepen wenselijk kunnen zijn om het esthetisch te verbeteren.

Voor een gedetailleerdere omschrijving van onze restauratie procedure met overige aan het traject gerelateerde informatie gaat u naar de pagina restauratie procedure.

Onderstaande voorbeelden tonen het verschil tussen een eenvoudige en een uitgebreide restauratie.

De eenvoudige behandeling (foto 1) is een oppervlaktevuil verwijdering. De behandelingsduur is enkele uren.
De gecompliceerde behandeling (foto 2) toont een detail van een schilderij in het stadium na het verwijderen van een vergeelde vernis en de verdonkerde retouches, en voor het vullen en retoucheren van de lacunes en het aanbrengen van een vernislaag. De behandelingsduur is vele weken.

Het noodzakelijke eerst

Aan een schilderij kan van alles mankeren, van eenvoudige beschadigingen tot ernstige aantastingen. Er dient een onderscheid gemaakt te worden tussen wat onbedoeld aan een schilderij ontstaan of veranderd is, en de keuzes van de kunstenaar.
Wij als restauratoren vinden (en u vast ook) dat het belang van het behoud van een kunstwerk voorop staat, daarom geven wij prioriteit aan het remmen van directe achteruitgang en de bescherming voor toekomstig verval, de conservering.
Waarom zou je een beschadiging aan de verflaag retoucheren als het paneel ondertussen door houtworm wordt vernietigd? Dit is een extreem voorbeeld dat wel degelijk op de praktijk zou kunnen berusten als wij niet de voorkeur aan conservering zouden geven.
Uitleg over problemen met vernis-, verf- en gronderingslagen

Aan de hand van een aantal voorbeelden zullen wij u laten zien wat er zoal met schilderijen kan gebeuren, en wat wij daar wel en niet aan doen.

Allereerst zijn er de normale verouderingsprocessen, zoals onder andere ouderdoms craquelé en het transparant worden van verflagen. Of veranderingen van de verfstructuur door de toegepaste materialen of technieken van een kunstenaar, zoals onder andere rimpeling van de verf. Dit zijn verschijnselen die geaccepteerd dienen te worden als de kenmerken van een ouder kunstwerk.  Naar pagina met voorbeelden

Een van de meest voorkomende behandelingen is een oppervlaktevuilverwijdering en/of vernis afname. Het schilderij heeft zijn helderheid verloren en toont geler dan het oorspronkelijk was. Het vernis is vergeeld, er zit een aanslag van vuil of nicotine op het vernis, of het is een combinatie van beiden.
Het verwijderen van het oppervlaktevuil is eenvoudiger en minder ingrijpend dan het verwijderen van een vernis, de kosten zullen verschillen.

Mechanische beschadigingen komen ook vaak voor, van een enkel krasje in de vernislaag tot zware beschadigingen zoals de scheur in het doek met de molens (zie foto boven). Deze beschadiging valt onder conservering, hoe langer men wacht met het laten behandelen des te meer zal het doek deformeren en hoe moeilijker het wordt dit te behandelen. Een kras in de verflaag of de vernislaag behandelen is geen conservering maar een esthetische behandeling.
Naar pagina met voorbeelden van de restauratie van een scheur

Oude restauraties of slecht uitgevoerde restauraties geven soms redenen voor conservering. Een verouderde techniek of een slecht uitgevoerde restauratie kunnen het origineel aantasten. In die gevallen dient een conserverende behandeling te worden uitgevoerd.
Oude retouches kunnen om diverse redenen verkleuren. Soms is er slecht geretoucheerd, zijn de kleur en structuur matig geïntegreerd en is er zelfs verf over de originele verf aangebracht.
Oude plakkers die aan de achterzijde zijn aangebracht om gaten en scheuren te bedekken deformeren op den duur het originele doek; er ontstaat een afdruk van de plakker, een moet, aan de voorzijde.
Restauratiematerialen dienen reversibel te zijn, d.w.z. de materialen mogen het origineel niet aantasten en dienen eenvoudig, met milde middelen, te kunnen worden verwijderd.

Uitgebreide informatie over het schoonmaken van schilderijen is te vinden op onze website www.schilderijen-schoonmaken.nl, over oppervlaktevuil, vernissen, schade en kosten.

Voorbeeld eenvoudig behandelingsvoorstel

> Voorbeeld behandelingsvoorstel met keuzemogelijkheden

> Voorbeelden ouderdoms verschijnselen

> Voorbeeld restauratie van een scheur

> Uitleg verflaag problemen

> Schilderijen schoonmaken

> Bedoeken en verdoeken