Invloed van omgevingsfactoren
Slechte omgevingsfactoren, ook wel bewaaromstandigheden genoemd zijn van grote invloed op het behoud van een schilderij voor de toekomst. Om goed in beeld te brengen wat hiervan de gevolgen zijn, volgt hieronder een opsomming met voorbeelden van aantastingen van schilderijen door bewaaromstandigheden per categorie.
Invloed fluctuaties in relatieve vochtigheid
- schilfering
- crepering
- opstaande verf
- craquelé en cupping
- schade door verkeerd ingestelde klimaatapparatuur en/of klimaatmeetapparatuur
- ontstaan van schimmels
- oxidatie
- schade door krimpen, uitzetten en kromtrekken (barsten) van hygroscopische materialen
- blauwe waas
Invloed van fluctuaties in temperatuur
- schroeien en blaasvorming van de verflaag (b.v. door schilderijlampje)
- schade door te lage relatieve luchtvochtigheid veroorzaakt door te hoge temperatuur centrale verwarming
- schade door brandende kaarsen in de omgeving
- deformaties in het doek
Slechte inlijsting
Zie voor een overzicht hiervan, de pagina schades aan schilderijen door een verkeerde inlijsting.
- breken van het ophangsysteem
- beschadigingen door lijstsponning
- uit de lijst vallen van doek of paneel
- het barsten van een paneel door te strakke inlijsting
- aantastingen door roest van metalen onderdelen
Inrichting
- schade door onvoldoende ruimte
- schade kunstvoorwerpen door tegen of op elkaar plaatsen
- aantasting door oxiderend materiaal
- aantasting door kasten en rekken van "zure" of oxiderende materialen
- vocht en waterschade door lekkage leidingen
Buitenschil gebouw
- grote vocht en temperatuurswisselingen
- tocht
- slechte isolatie, waardoor veel extra verwarmen (plaatselijke warmte en te droog klimaat)
- aantasting door lekkage van dak of overstromende dakgoten
- binnendringen van stof en insecten
Mensen
- mechanische beschadigingen door slechte berging, hanteren of transport
- deformaties door dennennaalden tussen raam en doek
- deformatie door (tekst)plakkers achter op het schilderdoek
- deformaties door met krijt aangebrachte veilinghuisnummers
- vandalisme
- schade door slechte inpakmethode of ongeschikt inpakmateriaal
- beschadigingen door het reinigen van of in de nabijheid van objecten
- schilfering en crepering door nat afnemen schilderij
- schade door het oppervlaktevuil verwijderen met halve aardappels, broodkruim of stofdoek
- dilettante restauraties
- toepassen verouderde restauratie methoden
- risicovolle handelingen in nabijheid van schilderijen
- roken en open haarden
Alle hierboven genoemde voorbeelden zijn de meest voorkomende van de door ons vastgestelde schades, ongetwijfeld zullen er nog meer zijn.
Omgaan met objecten (b.v. hanteren, transport, berging, exposeren) kan veel schade veroorzaken, niets doen echter ook.
Naast het conserveren en restaureren van kunstvoorwerpen is het voor het behoud en beheer van deze voorwerpen van evengroot belang dat de omgevingsfactoren geen slechte invloed kunnen uitoefenen waardoor conservering en restauratie na verloop van tijd opnieuw noodzakelijk wordt.
Algemene adviezen over het behoud en beheer van kunstvoorwerpen kunt u vinden op de pagina beheer en behoud van schilderijen.